ایی که در بسیاری از وبلاگ ها درباره ی این روش توضیح داده شده است از این بخش میگذرم و به بخش تخصصی تر می پردازم. فقط بگویم که در این روش از مثلث بندی استفاده می شود.البته این روش به دلیل ناقص بودن کاربرد چندانی ندارد واکثر منجمان از روش غیر مستقیم استفاده می کنند.
روش غیر مستقیم:
یکی از فرمول های اساسی نجوم قدر ظاهری قدر مطلق و فاصله را به یکدیگر مربوط می سازد. هرگاه دو تا از این سه کمیت معلوم باشد سومی را میتوان معین کرد. این فرمول عبارت است از:
M=m+5-5log Dps
در مورد قیفا ووسی ها ما قدرظاهری و قدر مطلق را می دانیم. اولی با میانگین گرفتن از قدر ظاهری ستاره و دومی از روی دوره ی تناوب مشاهده شده و استفاده از منحنی دوره ی تناوب –قدر مطلق مربوطه به دست می آید.بنا بر این می توان فاصله یک قیفاووسی یا گرو هی از ستارگان را که بر حسب اتفاق این قیفاووسی همراه آن ها است به دست آورد.
روش غیر مستقیم دیگری برای اندازه گیری فواصل:مطالعات متغیر های شلیاقی حاکی از آن است که این ستاره ها جملگی قدر مطلقی نزدیک به 6ر0+ دارند.
با بررسی استفاده از این مقدار و قدر ظاهری متوسط مشاهده شده می توان فاصله را بر حسب پارسک از را بطه ی زیربه دست آورد.
logDps= *(m-M)+1
با عر ض معذرت در مکان *در فرمول بالا یک پنجم بنویسید تا فرمول کامل شود.
این فاصله ی ستاره یا گروهی از ستاره ها است که بر حسب اتفاق ستاره شلیاقی در آن قرار دارد.
_________________________________________________
مثلث بندی
اساسیترین روش برای تعیین دقیق فاصله ی ستارگان نزدیک عبارت است از مثلث بندی. از این روش مساحان و نقشه برداران نیز برای به دست آوردن فاصله ی نقاط دور و غیر قابل دسترس استفاده می کنند.
اصول آن بسیار ساده است . جسمی که می خواهیم فاصله اش را حساب کنیم یک راس از یک مثلث را تشکیل می دهد که می توان ضلع مقابل و زوایای آن را به دقت اندازه گرفت. برای مثال، نقشه برداری که می خواهد عرض یک رودخانه را حساب کند، دو درخت در دو طرف خود انتخاب می کند و درخت دیگری را در آن سوی رودخانه. این سه نشان، یک مثلث پدید می آورند. نقشه بردار از درخت اولی می تواند زاویه ی بین درخت دوم و درخت آن سوی رودخانه را بخواند و این کار را از درخت دوم نیز انجام می دهد. حال، او دو زاویه و طول یک ضلع از مثلث ( فاصله ی بین دو درخت در یک طرف رودخانه) را در دست دارد. با این اطلاعات، مثلثی روی کاغذ رسم می کند و ارتفاع آن را به دست می آورد که همان عرض رودخانه است.
اخترشناسان نیز برای تعیین فاصله ی ستارگان نزدیک، تقریبا به همین شکل عمل می کنند. قاعده ی مثلثی که آنها تشکیل می دهند، قطر مدار زمین است و ستاره در راس این مثلث قرار دارد. دو زاویه را نسبت به ستارگان بسیار کم نور ودور دست می سنجند.زاویه اول را در یک طرف مدار زمین و زاویه ی دوم را 6 ماه بعد در طرف دیگر مدار زمین اندازه گیری می کنند.زاویه ی سوم ( زاویه ی راس) بسیار کوچک است و اختلاف منظر نامیده
می شود. اختلاف منظر نزدیکترین، پروکسیماقنطورس، 0.765 ثانیه ی قوسی ، یعنی معادل 4.3 سال نوری است. سال نوری فاصله ای است که نور در مدت یکسال می پیماید و حدود ده هزار میلیارد کیلومتر است. نزدیکترین ستاره در فاصله ی 4.3 سال نوری قرار دارد. این فاصله، بسیار بیشتر از فاصله ی دورترین سیاره ی منظومه ی شمسی، پلوتو ، است که فقط 5.5 ساعت نوری از خورشید فاصله دارد. سفینه های امروزی تنها در چند روز به ماه و در چند سال به سیارات می رسند. اما همین سفینه ها برای رسیدن به نزدیکترین ستاره ، بیش از 10000 سال وقت لازم دارند.
_____________________________________________
روش مثلث بندی جهت تعیین فاصله یک ستاره از زمین:
ابتدا در دو نقطه زمین که فاصله آنها معین است با زاویه یاب دو زاویه که نورستاره با سطح زمین
می سازدمشخص می کنیم سپس مثلثی برروی کاغذ رسم می کنیم که دو زاویه وضلع بین آنها (ز ض ز)معین است،با خط کش ارتفاع این مثلث را اندازه می گیریم،هر عددی بدست آمد در مقیاس ضرب می کنیم فاصله ستاره محسوب می گردد.
مثال:از دو نقطهAوВ که فاصله آنها در روی زمین km5 است دو زاویه(A=50و60=B(درجه مشخص شده است٬فاصله ستاره تا سطح زمین را محاسبه کنید؟
جواب:
مقیاس:هر کیلومتر رابرابر یک سانتی متر در نظر می گیریم ومثلث را با دادهای زیر رسم می کنیم :
60=B و 50=A و cm5=BA
ابتدا خطی به طول 5سانتی متر وبعد دوزاویه را دردوسر این خط با نقاله رسم می کنیم.
______________________________________________-
:: موضوعات مرتبط:
محاسبه فاصله ی ستارگان ,
,
:: بازدید از این مطلب : 4382
|
امتیاز مطلب : 38
|
تعداد امتیازدهندگان : 12
|
مجموع امتیاز : 12